Związek Subregionu Północnego w zintegrowanym projekcie „Śląskie. Przywracamy błękit. ”Kompleksowa realizacja Programu ochrony powietrza dla województwa śląskiego w ramach unijnego programu LIFE.
Program LIFE to unijny instrument finansowania działań na rzecz środowiska i klimatu, utworzony w 1992 r. W ramach perspektywy finansowej 2014–2020 przewidziano środki w wysokości 3,4 mld EUR.
Celem głównym projektu pn. „Śląskie. Przywracamy błękit.” są kompleksowe działania na rzecz poprawy jakości powietrza na terenie województwa śląskiego, umożliwiające efektywne wdrożenie Programu Ochrony Powietrza dla województwa śląskiego (dalej: POP), przyjętego uchwałą Sejmiku Województwa nr VI/21/12/2020.
Zakłada się realizację projektu w latach 2021 – 2027.
Zakładany budżet projektu to 17,5 mln euro, w tym:
- 60% dofinansowanie KE,
- 35% dofinansowanie NFOŚiGW,
- 5% wkład partnerów.
Projekt zakłada udział około 100 gmin z 4 subregionów wchodzących w skład województwa śląskiego, które będą miały status partnera projektu. Gminy partnerskie do udziału w projekcie wybrano na podstawie:
- wstępnych deklaracji zainteresowania projektem,
- wartości wskaźnika zawartego w POP obejmującego powierzchnię, na której w danej gminie wymagana jest zmiana sposobu ogrzewania (m2).
Partnerami projektu są:
- Beneficjent główny: Województwo Śląskie, którego zadania realizuje Departament Projektów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego;
- Partnerzy samorządowi:
- poszczególne subregionalne związki gmin i powiatów, w tym dla subregionu północnego – Związek Gmin i Powiatów Subregionu Północnego,
- gminy z terenu województwa śląskiego o wartości wskaźnika zawartego w POP – powyżej 5 tys. m2;
- Partnerzy merytoryczni: Politechnika Śląska, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Śląski Ogród Botaniczny, Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej TRITIA.
Zadania partnerów samorządowych w projekcie:
- Zatrudnienie ekodoradców – projekt zakłada utworzenie i edukację grupy Gminnych Koordynatorów ds. Energii i Klimatu (tzw. ekodoradców), którzy będą działać lokalnie w poszczególnych gminach.
- Działania edukacyjno-informacyjne – ekodoradcy będą odpowiedzialni m.in. za prowadzenie lokalnych działań edukacyjno-informacyjnych, których celem jest zwiększenie świadomości mieszkańców.
Dodatkowo, poszczególne subregionalne związki gmin i powiatów, będą odpowiedzialne za:
- Organizację współpracy z gminami z obszaru subregionu,
- Koordynację lokalnego wymiaru działań kampanijnych,
- Pozyskiwanie informacji i danych monitoringowych z gmin subregionu.
Ekodoradcy zatrudnieni przez subregionalne związki gmin i powiatów będą realizowali swój zakres obowiązków na terenie gmin subregionu o wartości wskaźnika zawartego w POP (obejmującego powierzchnię, na której w danej gminie wymagana jest zmiana sposobu ogrzewania) – poniżej 5 tys. m2;
Zakres obowiązków ekodoradców:
- dla odbiorców indywidualnych:
- Doradztwo w zakresie doboru urządzeń grzewczych, wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz działań w obszarze poprawy efektywności energetycznej budynków (np. termomodernizacja).
- Doradztwo w zakresie dostępnych źródeł finansowania.
- Weryfikacja wniosków o dofinansowanie.
- Koordynacja działań informacyjno-edukacyjnych realizowanych w ramach projektu na poziomie gminy (po zakończeniu projektu inicjowanie działań w tym obszarze we własnym zakresie).
- Współpraca z Subregionami w zakresie sprawozdawczości projektowej oraz wykorzystania/dystrybucji materiałów opracowanych w ramach projektu.
- Wsparcie działań gminy w zakresie pozyskiwania środków na wdrażanie założeń POP (inwestycyjne / nieinwestycyjne).
- Udział w kontrolach palenisk realizowanych na terenie gminy.
Pozostałe działania projektu:
- Utworzenie wojewódzkiego systemu eko-informacji mieszkańca
- Zwiększenie obszarów zieleni, zgodnie z założeniami POP Województwa Śląskiego
- Wsparcie wdrażania uchwały antysmogowej – monitoring emisji i badania próbek
- Działania na rzecz ograniczenia emisji transportowej
- Wypracowanie modeli zmniejszenia oddziaływania środowiskowego w budynkach użyteczności publicznej
- Kampania informacyjno-edukacyjna